Biyografi, bir kişinin hayatını başkası tarafından anlatan yazı türüdür. Kişinin doğumu, eğitimi, mesleği, başarıları, zorlukları ve hayattaki etkileri ele alınır. Genellikle ünlü, topluma katkı sağlamış insanların biyografileri yazılır.
Unutma: Biyografi ≠ Otobiyografi
Otobiyografi, kişinin kendi hayatını kendisinin anlatmasıdır. Biyografi ise başkası tarafından yazılır.
Biyografi Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Doğrulanabilir kaynaklar kullan
- Tarih ve olayları kronolojik sırayla anlat
- Kişinin yaşamına etki eden önemli olaylara yer ver
- Objektif olmaya çalış, duygusal değil bilgilendirici yaz
- Etkileyici ama sade bir dil kullan
Öğrenciler İçin Biyografi Örneği
Konu: Mustafa Kemal Atatürk
Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik’te doğdu. Askeri eğitim aldıktan sonra Osmanlı ordusunda görev yaptı. 1919’da Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlattı. 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’ni kurdu ve ilk Cumhurbaşkanı oldu. Eğitim, hukuk, kadın hakları gibi birçok alanda köklü reformlar yaptı. 1938 yılında vefat eden Atatürk, Türk milletinin hafızasında modernleşmenin simgesi olarak yer aldı.
Ünlü Bir Yazardan Biyografi Örneği
Konu: Orhan Pamuk
Orhan Pamuk, 1952 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mimarlık okuduysa da kariyerine yazarlıkla devam etti. 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ilk Türk yazar oldu. Eserlerinde İstanbul’un tarihi, doğu-batı çatışması ve bireysel yabancılaşma temalarını işler. “Benim Adım Kırmızı”, “Kar”, “Masumiyet Müzesi” gibi romanlarıyla dünyada tanındı.
Bilim İnsanından Biyografi Örneği
Konu: Aziz Sancar
1946 yılında Mardin’de doğan Aziz Sancar, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdikten sonra ABD’ye giderek biyokimya alanında araştırmalar yaptı. DNA onarımı konusundaki çalışmaları sayesinde 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Türkiye’nin bilim alanındaki gurur kaynaklarından biridir.
Sanatçıdan Biyografi Örneği
Konu: Barış Manço
1943 yılında İstanbul’da doğan Barış Manço, Türk müziğine damgasını vurmuş bir sanatçıdır. Anadolu rock tarzında yaptığı şarkılar, halk kültürüyle modern müziği birleştirmiştir. “Domates, Biber, Patlıcan”, “Gülpembe” gibi şarkılar nesillerce sevilmiştir. Aynı zamanda “7’den 77’ye” programıyla Türkiye’nin her kesimine hitap etmiştir. 1999 yılında aramızdan ayrılmıştır.
Tarihi Bir Liderden Biyografi Örneği
Konu: Fatih Sultan Mehmet
1432 yılında Edirne’de doğan Fatih Sultan Mehmet, Osmanlı’nın 7. padişahıdır. 1453 yılında İstanbul’u fethederek Orta Çağ’ı kapatıp Yeni Çağ’ı başlatmıştır. Bilime, sanata ve kültüre verdiği önemle tanınır. Çok iyi derecede yabancı dil bilen ve stratejik zekâsıyla öne çıkan Fatih, Osmanlı’nın en büyük hükümdarlarından biridir.
Biyografi yazmak, bir insanın yaşam yolculuğunu anlamak ve anlatmaktır. Hem tarihsel hem duygusal bir köprü kurar. Bu yazıda hem öğrenciler hem de blog yazarları için ilham verecek detaylı biyografi örneklerine yer verdik.